Wanneer je kiest voor biologische voeding vanwege je eigen gezondheid en die van de aarde, zul je misschien ook overwegen natuurlijke verzorgingsproducten te gebruiken. Wist je dat wat we op onze huid smeren voor een groot deel in onze bloedbaan terechtkomt en zo door ons lichaam opgenomen wordt? Daarom kiezen wij alleen voor gecertificeerde producten zonder synthetische toevoegingen/conserveermiddelen, die net zo puur en natuurlijk als onze voeding zijn. Voor een optimale dagelijkse verzorging zijn geen synthetische ingrediënten nodig.
Via de huid worden heel wat gifstoffen geabsorbeerd, zoals uitlaatgassen en sigarettenrook, maar ook parfums en huidverzorgingsproducten. Volgens het SCCS (Scientific Committee on Consumer Safety) smeert de gemiddelde consument per dag zo’n 17,4 gram aan verzorgingsproducten op de huid. Veel producten kunnen het de huid behoorlijk moeilijk maken en zijn onnodig agressief.
Merken als Urtekram, Weleda, Harmonie, Santé en Bee natural geven je huid een welverdiende vakantie van alle chemicaliën.
Door over te stappen op natuurlijke cosmetica geef je je huid haar natuurlijke functie en schoonheid weer terug. Dit vraagt wat tijd, zodat de huid haar natuurlijke functies van reinigen, voeden en beschermen kan hervinden en weer kan activeren. De natuur zelf biedt perfecte middelen voor een stralende huid en gezond haar, die de natuurlijke processen van het lichaam ondersteunen en stimuleren.
Heilzame planten, kruiden, bloesem en hun oliën ondersteunen het herstellend vermogen van de huid en vormen de basis voor onze verzorgingsproducten. Natuurlijke verzorgingsproducten zijn mild voor de huid, verstoren de delicate balans van het lichaam niet, en zijn vriendelijk voor het milieu. Dit is een heel andere benadering van hoe verzorgingsproducten werken.
Ons assortiment biologische verzorgingsproductenDe laatste jaren is er veel aandacht voor parabenen in o.a. verzorgingsproducten. Wat zijn dit voor stoffen en zijn er risico’s verbonden aan het gebruik ervan? Veel consumenten maken zich zorgen over de chemicaliën in producten die ze dagelijks op hun huid smeren. Ze worden zich meer en meer bewust van het absorptievermogen van de huid. Er is een groeiend bewustzijn dat we verantwoordelijk zijn voor de wereld waarin we leven, en een groeiende bezorgdheid over onze eigen gezondheid. Deze bewuste consumenten hebben steeds hogere verwachtingen van producten qua veiligheid en milieuvriendelijkheid.
Gelukkig zijn er steeds meer alternatieven die minder schadelijke ingrediënten bevatten voor de gezondheid. Ook voor baby’s en kinderen. Veel ouders zijn bezorgd over de chemische stoffen in producten voor hun kind. Als je graag wilt dat jouw kind geen parabenen binnenkrijgt, let dan vooral op tandpasta’s, babyshampoo en zonnebrandcrèmes. Babybilletjes mogen tegenwoordig niet meer ingesmeerd worden met een product dat butyl- of propylparabeen bevat, mede omdat het onbekend is hoeveel daarvan langere tijd in het lichaam blijft.
Bewaarstoffen zijn een essentieel onderdeel van cosmetische producten. Parabenen zijn de meest gebruikte synthetische conserveermiddelen en komen voor in schoonmaakmiddelen (afwasmiddel, allesreiniger, vloeibare wasmiddelen), medicijnen, levensmiddelen (kant-en-klare sauzen, visproducten) en producten uit de technische industrie (inkt, lijm, schoensmeer, verf op waterbasis) Sinds 1950 worden ze ook gebruikt voor het conserveren van verzorgingsproducten als crème, shampoo, conditioner, douchegel, scheerschuim, ontharingscrème, aftershave, massageolie, zeep, tandpasta, zonnebrandcrème, handcrème, lotion, lippenbalsem, mascara en andere cosmetica.
Parabenen remmen de groei van schimmels en bacteriën en worden aan huidverzorgingsproducten toegevoegd om de levensduur van het product te verlengen. De conserverende werking van parabenen is helaas zo stabiel dat ze, eenmaal in het lichaam opgenomen, blijven werken en daar de normale enzymenactiviteit beïnvloeden. Veel voorkomende parabenen zijn methyl-, propyl-, butyl- en benzylparabenen.
Wat bewaarstoffen betreft bestaan er grote verschillen in effectiviteit, toxiciteit en het risico op cosmetische allergieën of huidirritatie. Ook tussen de verschillende soorten parabenen is er een verschil in veiligheid. Helaas is er ondanks langdurig gebruik (sinds 1950) nog steeds betrekkelijk weinig onderzoek gedaan naar de mogelijke negatieve effecten en naar het percentage dat langere tijd in het lichaam blijft. Gebruik van methyl- en ethylparabeen lijkt minder bezwaarlijk dan gebruik van propyl- en butylparabeen. Daarbij is ook de (maximale) dosering belangrijk om te bepalen of een product schadelijk is. De meest genoemde bezwaren zijn:
Sommige mensen ontwikkelen een allergie voor parabenen en krijgen last van eczeem: roodheid, bultjes, zwelling, schilfering en jeuk. Dit komt meestal voor in het gezicht of hals, op de armen, oksels en handen. Ook bleek dat mensen met een reeds geïrriteerde huid gevoeliger zijn voor parabenen. Gebruik in dit geval producten op natuurlijke basis die geen parabenen bevatten en tevens hypoallergeen zijn, zoals producten van Urtekram.
Parabenen behoren tot de Endocrine Disrupting Chemicals (EDC’s), oftewel hormoonverstorende chemicaliën, en hebben een nadelige invloed op de productie van het vrouwelijk geslachtshormoon oestrogeen. Uit onderzoek blijkt dat parabenen zich aan oestrogene receptoren kunnen binden en zo het effect van natuurlijke oestrogenen min of meer kunnen nabootsen (dit werd voor het eerst gerapporteerd in een studie van Routledge uit 1998). Denemarken, Zweden en Frankrijk hebben al wettelijke stappen ondernomen om sommige EDC’s te verbieden en kwetsbare bevolkingsgroepen actief te informeren. In Nederland vindt men het nog te vroeg voor maatregelen, omdat het overtuigende bewijs van de relatie tussen hormoonverstorende stoffen en een vergroot risico op o.a. borstkanker nog niet geleverd is. Ook de WHO (Wereldgezondheidsorganisatie) maakt zich zorgen over het gebruik van hormoonverstorende chemicaliën. Met name zwangere vrouwen en kinderen en mensen met gezondheidsproblemen gerelateerd aan het endocriene systeem moeten volgens de WHO voorzichtig zijn. Eventuele schadelijke effecten van deze stoffen blijken vaak pas jaren later. Wie het zekere voor het onzekere wil nemen, zou alle parabeenhoudende producten kunnen vervangen door producten met natuurlijke conserveersystemen.
Omdat parabenen een oestrogene werking hebben en oestrogeen een rol speelt bij het ontstaan en de groei van borstkanker, werd gesuggereerd dat parabenen borstkanker kunnen veroorzaken. Een direct verband tussen parabenen en borstkanker is echter nooit bewezen en er is op dit moment onvoldoende bewijs dat aantoont dat parabenen kankerverwekkend zijn. De publieke onrust werd sterk beïnvloed door de Britse biomedicus Philippa Darbre. Zij publiceerde verscheidene artikelen waarin ze wees op een mogelijk verband tussen borstkanker en parabenen. Parabenen kunnen bij toepassing in cosmetica door de huid dringen en Darbre’s onderzoek laat zien dat parabenen langere tijd in het lichaam aanwezig kunnen blijven en dat parabenen voorkomen in tumoren in borstweefsel. Onduidelijk is of deze parabenen afkomstig zijn van cosmetica, medicijnen of andere bronnen. Daarnaast is bekend dat oestrogenen een belangrijke rol kunnen spelen bij de ontwikkeling van borstkanker daar de meeste borsttumoren oestrogeenreceptoren hebben en onder invloed van dit hormoon harder gaan groeien. Uit laboratoriumproeven bleek dat parabenen de groei van MCF7-cellen in menselijke borsttumoren bevorderen mits de concentratie voldoende hoog is. Toch zijn de resultaten van Darbre’s onderzoek onvoldoende om te mogen concluderen dat parabenen de ontwikkeling van borstkanker bevorderen.
Sinds 1996 is de vermelding van de ingrediënten op cosmeticaproducten verplicht. Er wordt gebruik gemaakt van gestandaardiseerde namen voor de ingrediënten, de zogeheten INCI-namen. Je herkent parabenen aan de (verzamel)naam ‘PARABEN’. Vanwege het gebruik in levensmiddelen hebben parabenen verplichte E-nummers: E214 tot en met E219.
Gangbare cosmeticamerken kiezen ook steeds vaker voor een aantal natuurlijke ingrediënten. Dit betekent echter niet dat het om natuurcosmetica gaat. Deze bevat namelijk helemaal geen kunstmatige ingrediënten. Als je zeker wil zijn dat je een volledig natuurlijk product koopt, dan kun je kijken of een product een keurmerk heeft. Een bekend keurmerk dat in Nederland gebruikt wordt is BDIH, dat in 1995 is ontwikkeld in Duitsland. Eén van de criteria van het keurmerk is dat de natuurlijke grondstoffen op een milieuvriendelijke manier, bij voorkeur uit biologische landbouw, geproduceerd zijn. Genetische manipulatie is niet toegestaan. Andere keurmerken zijn bijvoorbeeld NATRUE, Ecocert, Milieukeur en COSMOS. Producten die deze keurmerken dragen bevatten natuurlijke grondstoffen zoals plantaardige oliën, vetten en wassen, kruidenextracten, etherische oliën en aroma’s uit gecontroleerde biologische verbouw of wildernis conform gestelde richtlijnen. Meer informatie over de betreffende keurmerken kun je vinden op www.natrue.org, www.kontrollierte-naturkosmetic.de (BDIH), www.ecocert.com
Ons assortiment verzorgingsproducten bestaat uit gecertificeerde producten met slechts natuurlijke ingrediënten. Parabenen komen hier dus niet in voor. Gezien een heleboel producten met een natuurlijk conserveringssysteem enkele jaren houdbaar zijn, gaat onze voorkeur uit naar de verkoop van parabeenvrije huidverzorgingsproducten. Enkele merken die wij voeren in ons assortiment:
Nu kun je hopelijk beter een beslissing nemen over het kopen of juist vermijden van producten met parabenen. Sommige merken laten alle synthetische ingrediënten weg, dus ook die waarvan geen schadelijke werking is aangetoond. In de toekomst zal er ongetwijfeld meer informatie vrijkomen over wat parabenen precies doen en welke rol ze eventueel spelen bij de ontwikkeling van kanker en endocriene gezondheidsproblemen. Onderzoekers zijn momenteel bezig de effecten van deze conserveermiddelen te bestuderen. Je kunt ervoor kiezen alternatieve producten te gebruiken waarvan je weet dat ze geen parabenen bevatten. Hoewel het overtuigende bewijs voor de risico’s van parabenen nog niet is geleverd, kiezen steeds meer mensen voor het gebruik van producten die parabeenvrij zijn.
De Europese Unie, die de lijst met E-nummers opstelt, is op basis van onderzoek door de FDA (Amerikaanse Food & Drug Administration) van mening dat parabenen veilig zijn. Het Scientific Panel on Food Additives, Flavourings, Processing Aids and Materials in contact with food van de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid vond in 2004 dat het gebruik in levensmiddelen voorlopig acceptabel is, maar gaf als advies meer onderzoek te doen naar de aspecten waarover te weinig informatie beschikbaar is. Uitzondering hierop: de Europese Commissie heeft besloten dat propylparabeen niet meer als aromastof mag worden toegevoegd. Het SCCS stelt hoge eisen aan de proeven en komt vaak tot de conclusie dat de resultaten nog niet hard genoeg zijn. Al met al heeft het SCCS nog geen goede reden gevonden om af te stappen van de eerder genoemde ‘veilige’ dosis van 2mg/kg die Fischer in 1999 voor butylparabenen rapporteerde en waarvan 1/100e veilig wordt geacht voor de consument. Cosmeticafabrikanten mogen hoogstens 0,19% butyl- of propylparabeen in hun product stoppen (of bij beide stoffen: in totaal maximaal 0,19%). Voor methyl- en ethylparabenen gelden minder strenge regels. Huidverzorgingsproducten mogen van beide soorten 0,4% bevatten. Dierproeven hebben uitgewezen dat je van deze parabenen meer kunt gebruiken totdat er ongewenste effecten optreden. Tot nu toe hebben onderzoeken helaas nog onvoldoende duidelijkheid verschaft over de veiligheid of risico’s, spreken de resultaten elkaar soms tegen en is onduidelijk welke lage dosis met zekerheid geen invloed meer heeft.
Bij butylparabenen nam het gewicht van de baarmoeder van vrouwtjesratten iets toe wanneer ze 400 mg per kg lichaamsgewicht via injectie binnenkregen, bij 1200 mg/kg was deze ruim anderhalf keer zo zwaar geworden en bij 2400 mg/kg drie keer zo zwaar als het oorspronkelijke gewicht. Bij mannetjesratten constateerde men een negatieve uitwerking (verlaging) op hun zaad- en testosteronproductie. Ratten die butylparabenen via hun voeding binnenkregen hadden wel een iets grotere lever, maar de grootte hing niet samen met de dosering (62,5 of 1000 mg). Bij een dagelijkse dosis van 1000mg/kg methylparabeen werden bij vier organen gewichtsafwijkingen gemeten. Dat is niet in overeenstemming met eerder onderzoek, waaruit bleek dat methylparabenen minder schadelijk zouden zijn.
Doordat het product niet telkens in contact komt met je vingers of spatel en door minder blootstelling aan lucht zal het product veel minder snel bederven. Zo zijn tubes meestal gemaakt van aluminium en zijn de openingen in flessen vaak nauw om zo min mogelijk zuurstof bij het product te laten komen.
Parfum en de meeste deodorants bevatten vaak veel alcohol waardoor het product geen andere conserveringsstoffen nodig heeft. Ook Weleda gebruikt alcohol ter verbetering van de houdbaarheid van sommige producten.
Organische zuren zoals natriumbenzoaat, diazolidinylureum en kaliumsorbaat.
Dit wordt tevens toegevoegd aan crèmes om huidveroudering tegen te gaan. Bij grote hoeveelheden kan een product echter gaan schiften of verkleuren. Soms wordt er extra olie of glycerine aan een product toegevoegd. Dit heeft echter als nadeel dat het de crème plakkeriger of glibberiger kan maken.
niet alle producten zijn in gelijke mate onderhevig aan bederf. Bepaalde cosmeticaproducten hoeven niet extra te worden geconserveerd, omdat zij geen geschikte voedingsbodem vormen voor micro-organismen. De houdbaarheidsdatum van een product wordt op de verpakking vermeld. Bij natuurlijke cosmetica is dit vaak 2 tot 3 jaar. Houdt hier rekening mee bij de aankoop van een grote voorraad.